یکی از مسائلی که کمک شایانی به معقوله ایمنی دیگ های بخار(بویلر) می نماید و بالطبع از وقوع حوادث دلخراش مانند انفجار و خرابی متعدد جلوگیری می نماید توجه ویژه به نگهداری و تعمیرات دیگ های بخار (بویلر)می باشد و در صورت وجود برنامه ریزی جهت انجام تعمیرات پیشگیرانه(PM) و تعمیرات اصلاحی(CM) و تعمیرات اضطراری(EM) به موقع و کارآمد علاوه بر بالا رفتن عمر دیگ های بخار، کاهش خرابی، کاهش توقفات خط تولید ، بالا رفتن راندمان تولید باعث افزایش معقوله ایمنی دیگ های بخار نیز می شود .

درادامه نکاتی مفید و کاربردی جهت نگهداری و تعمیرات دیگ های بخار (بویلر) ارائه می گردد :

برنامه نگهداری و تعمیرات روزانه دیگ بخار(بویلر) :

همزمان با بستن شیر ورودی آب به داخل شیشه آبنما، شیر تخلیه را باز نمایید.در این حالت بایستی  بخار به سرعت از شیشه ها عبور نماید. این فرآیند به مدت چند ثانیه طول می کشد، سپس شیر تخلیه آب نما را بسته و شیر ورودی آنرا باز نمایید. آب باید خیلی سریع  وارد شیشه آبنما گردد. در صورتیکه ورود آب به کندی انجام شد، یکی از مجراها مسدود گردیده که بایستی سریعا رفع نقص گردد .

به منظور کاستن از املاح آب داخل دیگ بخار در هر شیفت کاری چند بار عمل زیر آب زدن دیگ بخار را انجام می دهیم بدین نحو که شیر تخلیه را به مدت چند ثانیه باز نموده که با این عمل آب نسبتا الوده کف دیگ تخلیه می شود . ( در بعضی از شرکتها به عمل “زیر آب ” زدن ، عمل ” تیز آب” زدن گفته می شود ( صرفا جهت اطلاع))

عملکرد مشعل را بررسی نموده و به وضعیت شعله کم ( LOW) و شعله زیاد (HIGH) توجه ویژه داشته باشید .

فنجانک در دیگ های بزرگ و نازل در دیگ های کوچک مشعل، به صورت روزانه توسط پارچه و پارافین و یا گازوئیل تمیز شود.

جهت تمیز کردن فنجانک مشعل ( مورد استفاده در دیگ بخار با ظرفیت بالا) و نازل مشعل (مورد استفاده در دیگ بخار با ظرفیت پایین) از پارچه و گازوییل استفاده نمایید ، ذکر این نکته الزامی است که بهیچوجه از اجسام نوک تیز استفاده نکنید .

از وقوع نشتی در اجزا مشعل جلوگیری نموده و در صورت وجود نشتی ، رفع نقص نموده و محل نشتی را آب بندی نمایید .

برنامه نگهداری و تعمیرات هفتگی دیگ بخار(بویلر) :

یکی از تجهیزات کنترلی در دیگ بخار ، سیستم کنترل سطح آب می باشد که به لول کنترل معروف می باشد و هر دیگ دارای دو عدد لول کنترل می باشد ،لول کنترل دو وطیفه اصلی را انجام می دهند بدین صورت در هنگام فعالیت دیگ بخار و روشن بودن مشعل، در حالت عادی و نرمال بعل عملکرد مشعل و بخار شدن آب داخل دیگ، سطح آب پایین آمده که در این لحطه “لول کنترل ” فعال شده و سطح کم آب ( (LowWater Level را تشخیص داده و همزمان با به صدا درآوردن آزیر و با ارسال دستور به پمپ آب دیگ ، فرآیند آب گیری پمپ شروع می شود حال در صورتیکه پمپ نتواندآب گیری کند یا اصلا آب کافی وجود نداشته باشد مجددا سطح آب پایین ((ExtraLow Water Level می رود که در اینصورت وظبفه دوم “لول کنترل ” آغاز می شود بدین نحو که علاوه بر بصدا درآوردن آژیر خطر ، دستور خاموش شدن مشعل را صادر می کند که در اینصورت از ادامه فعالیت مشعل و بالطبع احتمال تخریب یا انفجار دیگ بخار جلو گیری می کند .

با توجه به اینکه متوجه نحو فعالیت”لول کنترل” شدیم  روش تست عملکرد آن شرح داده می شود :

در حالتی که دیگ بخار روشن می باشد  پمپ آب را روی حالت دستی می گذاریم سپس با استفاده از شیر زیر آب زدن ، سطح آب را پایین آورده که در اینصورت بایستی آژیر بصدا در آمده و دستور فعال شدن پمپ صادر گردد، در ادامه آژیر را خاموش نموده مجددا شیر زیرآب را باز نموده و اجازه می دهیم که آب به سطح خیلی کم برسد در اینصورت بایستی آژیر به صدا درآمده و مشعل خاموش گردد ، در صورتیکه هر یک موضوعات ذکر شده به نوبت انجام شد به صحت عملکرد “لول کنترل ” پی برده مجددا پمپ را روشن نموده و اجازه ادامه عملکرد دیگ را در حالت نرمال صادر می نماییم .

یکی از نکات کاربردی این می باشد که بجای باز کردن شیر زیرآب جهت پایین آمدن آب در فرآیند تست لول کنترل می توان با باز کردن شیر آبنما ، سطح آب را پایین آورد .

بررسی و رفع نقص تجهیزات هشداری مانند لامپ ها، آژیرها و زنگ های اخبار

صافی پمپ تغذیه را بررسی نمایید و در صورت کثیف بودن، آن را تمیز نمایید .

چشم الکتریکی یا همان سنسور مشعل را بررسی نمایید . وظیفه اصلی سنسور مشعل ، شناسایی وجود شعله و بالطبع اجازه ورود سوخت به داخل کوره و مشعل را صادر مینمایید که در صورت خرابی سنسور مشعل، سوخت دیگ بخار (گاز ،گازوییل یا مازوت ) وارد مشعل و کوره شده در حالتیکه شعله ای جهت سوخته شدن سوخت وجود ندارد بنابراین سوخت جمع شده بعلت وقوع یک جرقه، دیگ منفجر می شود بنابراین متوجه وظیفه مهم و اساسی سنسور مشعل شدیم لذا جهت تست سنسور مشعل، در حلی که مشعل روشن می باشد سنسور را از جای خود بیرون آورده که در اینصورت بایستی بلافاصله مشعل خاموش شود .

چشم الکتریکی را با پارچه ای نرم و تمیز پاک کرده و در حای خود قرار دهید.

برنامه ای مناسب جهت تمیز کردن رسوبات ایجاد شده در فنجانک های سوخت و نازل و الکترود های جرقه زن داشته باشید .

تمامی اتصالات و اجزای حساس مشعل و دمپر را بررسی نمایید

برنامه نگهداری و تعمیرات ماهانه دیگ بخار :

تمامی صافی های موجود در مسیر پمپ آب و مسیر گازوییل را باز نموده و تمیز نمایید .

قطعات موتور های الکتریکی موجود را گریس کاری و روغن کاری نمایید .

تمامی شیرها و اتصالات را بررسی نموده و در صورت نیاز آب بندی نمایید .

برنامه نگهداری و تعمیرات فصلی دیگ بخار :

با رعایت کلیه نکات ایمنی، دریچه های آدم رو و دست رو را باز کرده، داخل دیگ را از نظر رسوب و زنگ زدگی به صورت کامل بازدید نمایید.

یکی از مواری که باعث بالا رفتن عمر دیگ بخار و راندمان آن می شود فرآیند تمیز کاری لوله های آتش خوار می باشد البته مدت زمان تمیز کاری لوله به میزان کاربری دیگ می باشد اما بایستی توجه داشت که در هر صورت فاصله بین تمیز کاری ها از سه ماه بیشتر نشود .

با استفاده از دریچه های آدم رو ، میزان رسوبات داخل دیگ را بررسی نمایید .

در صورت وجود دوده در لوله پاس ۲ و پاس ۳ ، با استفاده از برس های مخصوص تمیز کاری نمایید .

وضعیت کوره را بررسی نمایید .

با استفاده از بالا بردن مقطعی آب، نشتی های موجود در شبکه های جلو و عقب را شناسایی نمایید .

در صورت صحت عملکرد مشعل، کوره بایستی کاملا تمیز باشد لذا در صورت وجود دوده در یک طرف جداره کوره ، نشان از تنطیم نبودن مشعل می باشد .

از صحت عملکرد پرشرسوییچ ها و آبنما و مانومتر مطمئن باشید .

در صورت نیاز ، اقدام به فرآیند اسید شویی نمایید .(این مورد عمدتا در برنامه سالیانه دیگ گنجانیده می شود )